Ontmoeting met de projectontwikkelaar - LES TOURNIÈRES
1. Kunt u zichzelf kort voorstellen en uw rol binnen Les Tournières toelichten?
Mijn naam is Pierre Heldenbergh en ik ben al bijna 30 jaar actief binnen het Luikse verenigings- en cultuurleven.
In 2002 was ik voorzitter van het cultureel centrum Barricade en de boekhandel Entre-Temps. Het team, het bestuur, maar ook veel buurtbewoners hadden het regelmatig over het belang van een sociale woningbouwcoöperatie. Daarmee kan enerzijds het voortbestaan van verenigingen in hun panden verzekerd worden, ook al waren ze geen eigenaar. Anderzijds helpt het om betaalbare huisvesting te bevorderen in wijken die, zoals Pierreuse in hartje Luik, onder druk komen te staan door gentrificatie.
De aankondiging van de openbare verkoop van de twee panden waar de vzw Barricade gevestigd was, heeft het proces in een stroomversnelling gebracht.
2. Wat is het verhaal achter de oprichting van de coöperatie Les Tournières?
Anderen kunnen ongetwijfeld in geuren en kleuren vertellen over hoe onze coöperatie ontstond en over de aankoop van het pand waar Barricade ooit gehuisvest was. Filmmaker Yannick Bovy, een oude bekende van zowel het cultureel centrum als van Les Tournières, verwerkte die beginperiode zelfs in zijn film over Barricade uit 2003. Zelf vertel ik liever iets over de keuze van de naam Les Tournières.
In de landbouw zijn les tournières de stroken aan de rand van een akker waar tractoren keren — met een ploeg, met mest of bij de oogst. Voor boeren zijn die stukken weinig rendabel. Daarom moedigt het Waalse Gewest hen aan om deze stukken permanent braak te laten via subsidies.
Het is dus een grensgebied tussen de onbewerkte akkerzoom en het landbouwperceel, dat zo productief mogelijke moet zijn. Die tussenpositie symboliseert perfect de rol die Barricade de voorbije jaren speelde. Oorspronkelijk was Barricade volledig verankerd in een radicale, alternatieve en anarchistische wereld, maar geleidelijk aan begon Barricade bruggen te slaan naar klassiekere verenigingsnetwerken, vakbonden en mutualiteiten. Het centrum werd een actieve speler binnen de altermondialistische beweging en zelfs een van de voortrekkers van het sociaal forum Autres Mondes. Dat was een uniek initiatief waarin de samenwerking tussen verschillende sociale bewegingen in de Vurige Stede centraal stond.
Toen we voor het eerst coöperanten opriepen om mee te investeren in de aankoop van de gebouwen van Barricade en Entre-Temps, herkenden we precies diezelfde dynamiek: tussen akker en talud, tussen het gevestigde en het autonome. De naam Les Tournières bleek dus bijzonder treffend gekozen.
3. Welke noden of vaststellingen lagen aan de basis van het initiatief ?
In de eerste plaats wilden we de positie van organisaties versterken die hun werking onderbrachten in gebouwen van privé-eigenaars. Ons doel was om die panden aan te kopen en ze om te vormen tot collectief eigendom met een sociale missie. De eerste projecten die hiervan konden profiteren waren het cultureel centrum Barricade en de boekhandel Entre-Temps. Al snel volgden er andere organisaties zoals CPCR, Le Beau-Mur, de kot à projets van Oxfam Wereldwinkels, CNCD, Peuple et Culture, ATTAC, en nog vele anderen die via de centrale as van Les Tournières een duurzame plek vonden.
Daarnaast wilden de oprichters ook actief bijdragen aan het behoud van sociale en betaalbare huurwoningen in volkswijken die bedreigd worden door gentrificatie. In samenwerking met vzw Thaïs en met organisaties die migranten opvangen, heeft Les Tournières intussen heel wat gebouwen gerenoveerd. Die worden vervolgens verhuurd via die partnerorganisaties, die ervaring hebben met opvang en sociale begeleiding.
4. Waarvoor zullen de opgehaalde fondsen worden gebruikt?
De fondsen zullen worden gebruikt om technische begeleiders te betalen die de vrijwilligers ondersteunen bij de participatieve werven van het project in Hermalle, binnen het REECIT-programma.
5. Heeft u nog een laatste boodschap voor Ecco-investeerders (of aan wie twijfelt om te investeren in projecten zoals het uwe)?
Door te investeren in vastgoedcoöperaties zoals Les Tournières of andere geeft u een deel van uw spaargeld een sociale bestemming zonder veel risico te nemen (een gebouw verliest zelden aan waarde) en steunt u zinvolle projecten met een maatschappelijke meerwaarde. Bovendien zorgt u er op die manier mede voor dat het kapitaal voor deze initiatieven vanuit de warme solidariteit van burgers komt en niet vanuit de kille bankenwereld.